بدون شک کتیبه های وسردر هایی که در مدرسه تاریخی دارالفنون نصب شده اند همگی براساس دغدغه های فرهنگی افرادی دلسوز نگاشته ونصب شده است .
آنچه اهمیت وارزش این کتیبه های کاشیکاری شده را افزون می نماید توجه به اخلاق وفرهنگ سازی با دو مولفه ادبیات وزیبایی شناسی است .
تلفیقی از کاشی کاری وخطاطی وتذهیب درکنار محتوایی جذاب از اشعار واحادیث که هویتی ایرانی واسلامی دارد.
روز پنجم ربیع الاول 1268 مصادف با دوشنبه 8دی ماه 1230یعنی61754روز پیش از انتشار این مقاله (174سال و3ماه و6 روز) تاسیس شد.
با احداث این آکادمی وایجاد رشته های تخصصی در آن ،به تدریج ضرورت وجود هنرنقاشی به عنوان یکی از درس های اصلی وآموزشی در این مدرسه به شدت احساس شد.
درباره ایجاد رشته نقاشی ، جدا از جنبه هنری آن، می توان به اهمیت موضوع به لحاظ تولید محتوای آموزشی مصور در زمانی که هنوز صنعت چاپ وگراورسازی پدید نیامده بود نیز اشاره کرد.
در نخستین دوره تحصیلی مدرسه که به مدت 7سال تداوم داشت رشته نقاشی به عنوان یکی از دروس مکمل محسوب وبه صورت تخصصی ومستقل تدریس نمی شد.
میرزا عبد الغفار نجم الدوله در کتاب چاپ سنگی کفایه الحساب نوشته است ،اکنون در مدرسه ،
قانونی وضع شده که چون شاگرد وارد آنجا شد ،مشروط برآنکه صاحب خط رسمی وسواد فارسی ومقدمات عربی باشد مدت هفت ،هشت سال تخصیل کند.
مدت دو-سه سال جمیع متعلمین مدرسه مشترکا وبدون استثناعلوم مقدمه شامل علم حساب ،اصول هندسه ،
علم تسطیح خطوط و سطوح اجسام ومشق نقاشی وبعد از انقضای این مدت وامتحانات مختلفه که در آن مدت عرض می شود ،قوت فهم ودرجه شوق وذوقش در هر علم به دست می آید.
آن وقت لایق هرفن باشد پنج – شش سال دیگر مشغول تحصیل علوم متعلقه به آن می شود.
مثلا علومی که بعد از دو-سه سال مقدمه ، متعلمین هندسه نظامی تحصیل می کنند شامل علم مثلثات کروی ،
علم تسطیح ،علم تصویر ،علم مناظر وقواعد متعلقه به نجاری وحجاری ، علم معماری ، علم حفاری و اقسام طراحی ورنگ آمیزی است.
ازنکات مهمی که در این خصوص در کتاب مذکور آمده “همچنین در نقاشی ، تا شخص نقاش نباشد چگونه می تواند اجزارا به نسبت تصویر کند و تا علم مناظر نداند چگونه می تواند شرط دورنما وسایه روشن را درست منظور دارد وازبابت جهل است که گاه نقاشی ما ایرانیان ، بلبل را از درختی که برشاخه نشسته بزرگتر می کشند ومشار الیها دیوار را کهاز منظره دورافتاده ،فاصله اش ا از زمین بیشتر قرارمی دهند.
با اتمام نخستین دوره تحصیلی ،دولت ایران تصمیم گرفت که برای ارتقای سطح علمی وکیفی
علوم متعدددر کشور،تعدادی از نوجوانان ایرانی را که برخی از آنها نیز تحصیل کردگان خود مدرسه دارالفنون بودند ، برای تحصیل یا تحصیلات تکمیلی به اروپا اعزام کند.
از این رو در همان سال 42 نفر از نوجوانان ایرانی به چند شهر در فرانسه اعزام شدند که دراین بین دو نفر از شاگردان برای تحصیل در رشته نقاشی در نظر گرفته شدند.
با این اقدام نه تنها فضای مساعد تری برای برقراری رشته تخصصی نقاشی درکنار سایر درس های دیگر در دارالفنون فراهم آمد ، بلکه دولت نیز تصمیم گرفت که تا زمان مراجعت این شاگردان به وطن ،یک معلم نقاشی اروپایی را برای تدریس نقاشی استخدام کند.
